عمده سرطان ها ژنتیکی هستند اما همه آنها وراثتی نیستند و الزاماً از یک نسل به نسل بعد به ارث نمیرسند. علاوه بر عوامل ژنتیک، عوامل محیطی، شرایط زندگی و موقعیت جغرافیایی برای ابتلای یک فرد به یک نوع سرطان تعیین کننده می باشند. ژن هایی که سرطان های وراثتی را ایجاد می کنند از والدین به کودکان منتقل می شوند، و ممکنست در نسل های بعد عملکرد خود را نشان می دهند .
سرطان های وراثتی ۱۰% از کل بدخیمی ها در زنان و مردان را شامل می شوند.
گاهی جهش ژنتیکی و انتقال نسل به نسل آن می تواند باعث بروز سرطان در یک فامیل شود. در مواقعی با وجود آنکه هیچ جهش وراثتی در یک خانواده یافت نمی شود، سرطانها ممکن است به صورت فامیلی بروز پیدا کنند. دلیل این موضوع میتواند سبک زندگی، عوامل محیطی وشرایط زندگی باشد که در این صورت در یک خانواده شاهد بروز سرطانهای مشابه خواهیم بود.
از شایعترین سرطانهای ارثی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
سرطان سینه، سرطان روده، سرطان معده، سرطان رحم، سرطان تخمدان، سرطان پروستات، سرطان پوست، سرطان پانکراس و …
چرا باید به یک مشاور ژنتیک سرطان مراجعه کنیم؟
سرطان ها در انواع مختلفی ممکنست در خانواده ها ایجاد شوند. اگر در سنین جوانی (زیر 55 سال) به سرطان مبتلا شده اید، دو یا چند سرطان جداگانه داشته اید یا چندین عضو خانواده مبتلا به سرطان دارید ، مراجعه به مشاور ژنتیک بسیار ضروری میباشد.
متخصص مشاور ژنتیک سرطان سابقه سلامت خانواده شما را ارزیابی نموده و در مورد خطرات سرطان ارثی و همچنین غربالگری و مدیریت افراد در معرض خطر صحبت می کند. اگر آزمایش ژنتیکی در دسترس باشد، منخصص مشاور در مورد آزمایشات به شما اطلاعات می دهد و به شما کمک می کند تا تصمیم بگیرید که آبا انجام آزمایش ژنتیک برای شما مفید خواهد بود یا خیر.
در صورت انجام آزمایش ژنتیک:
اگر به سرطان مبتلا شده اید، آزمایش ژنتیک برای تصمیم گیری در مورد مدیریت سرطان می تواند برای شما و تیم پزشکی مفید باشد.
اگر سرطان نداشته اید، آزمایش ژنتیک می تواند به شما در درک خطر ابتلا به سرطان و خطرات سایر اعضای خانواده کمک کند.
در هر دو مورد، آزمایش ژنتیکی ممکن است به شما و تیم پزشکی کمک کند تا در مورد غربالگری سرطان و روش های پیشگیری از سرطان تصمیم گیری کنید. همچنین می تواند اطلاعات مفیدی در مورد خطرات سرطان برای اعضای خانواده شما فراهم کند. در اینصورت متخصص ژنتیک نقش کلیدی در توضیح و تفسیر آزمایش خواهد داشت.
مشاوره ژنتیک سرطان (مشاوره سرطانهای ارثی)
متخصص ژنتیک در مورد سوابق سلامتی خانواده و سابقه پزشکی شما سوالاتی را از شما می پرسد. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به متخصص ژنتیک کمک می کند تا به شما بهترین مشاوره را ارائه کند:
- متخصص ژنتیک در مورد تجربه سرطان شما؛ از جمله نوع سرطان ، اندام درگیر با سرطان و سن تشخیص سرطان، سوال خواهد کرد. برای درک بهتر سابقه سرطان، مشاور احتمالاً درخواست دسترسی به سوابق پزشکی شما را مینماید. در صورت امکان باید هرگونه پرونده پزشکی یا گزارش آسیب شناسی(پاتولوژی) مربوط به سرطان یا درمان سرطان خود یا خانواده خود را به همراه داشته باشید.
- آیا اعضای دیگری از خانواده شما به سرطان مبتلا شده اند و چه نوع سرطانی دارند؟ انواع مختلف سرطان می تواند با هم در خانواده ها ایجاد شود.
- تشخیص سرطان اعضای خانواده مبتلا در چه سنی بوده است؟ به طور کلی، هرچه سن فرد در هنگام بروز سرطان کمتر باشد، احتمال ابتلا به انواعی از سرطان ژنتیکی در خانواده بیشتر است.
4.همچنین ممکن است متخصص ژنتیک با خانواده در مورد انجام آزمایش های احتمالی ژنتیکی، مزایا و معایب آنها صحبت کند.
اگرچه انجام آزمایش ژنتیک یک تصمیم شخصی است، اما انجام این آزمایشات می تواند عواقبی را برای اعضای خانواده شما که سرطان ندارند ، داشته باشد. به عنوان مثال ، یک نتیجه آزمایش ممکن است به این معنی باشد که خطر ابتلا به سرطان در برخی از نزدیکان بیشتر از دیگران است.
با انجام آزمایش ژنتیکی نمی توان استعداد ابتلا همه سرطان را تشخیص داد. حتی اگر آزمایش ژنتیکی برای نوع خاصی از سرطان در دسترس باشد، آزمایش ژنتیک برای همه افراد مفید نیست.
همچنین ممکن است بخواهید در مورد اینکه آیا مشاوره و آزمایش ژنتیک تحت بیمه نامه شما قرار دارد یا خیر، با شرکت بیمه خود تماس بگیرید. در مشاوره ژنتیک، اطلاعات کلی در مورد هزینه آزمایش خواهید داشت. غالباً، مشاوره با متخصص ژنتیک پزشکی می تواند به شما و ارائه دهنده بیمه شما در مورد اهمیت پزشکی آزمایش توضیح دهد و میزان پوشش شما را قبل از انجام آزمایش بررسی کند.
مشاوره ژنتیک سرطان به چه صورت انجام خواهد شد؟
به طور کلی، در جلسه مشاوره با متخصص ژنتیک ممکن است چند اتفاق رخ دهد:
متخصص ژنتیک تاریخچه سلامت خانواده شما را با شما مرور می کند. مشاور ژنتیک در مورد هر نوع سرطانی که در معرض خطر آن باشید و غربالگری های مربوط به سرطان که باید انجام دهید با شما صحبت خواهد کرد. این مساله می تواند بسیار مفید بوده و به شما ایده خوبی از اینکه چه نوع غربالگری باید انجام دهید و چه کاری می توانید برای کاهش خطر خود انجام دهید به شما ارائه دهد. اگر در معرض خطر بالایی هستید، متخصص ژنتیک مشاور ممکنست در مورد جراحی های پیشگیرانه (که برای جلوگیری از سرطان انجام می شود) با شما صحبت کند.
اگر آزمایش در دسترس باشد، متخصص ژنتیک اطلاعاتی در مورد هزینه و فواید و مضرات احتمالی آزمایش ارائه خواهد نمود. متخصص ژنتیک همچنین به شما کمک نموده و نتایج آزمایش ژنتیک را برای شما تجزیه و تحلیل می نماید.
آزمایش ژنتیکی سرطان با برخی از انواع دیگر آزمایشها متفاوت است، زیرا همیشه نتیجه مثبت آزمایش به معنای ابتلا به سرطان نیست. اگر آزمایش شما برای تغییر در ژن سرطانزا مثبت باشد، به این معنی است که احتمال ابتلا به سرطان برای شما نسبت به فردی که این تغییر را ندارد بیشتر خواهد بود.
سرطانها با یکدیگر یکسان نیستند، بنابراین آزمایش های متنوع و متفاوت ژنتیکی برای تشخیص انواع مختلف سرطان توصیه میشود .
اگر تصمیم به انجام آزمایش ژنتیک دارید، متخصص ژنتیک پزشکی به شما کمک می کند تا کم هزینه ترین آزمایش مناسب را انجام دهید. وی همچنین نتایج آزمایش ژنتیک را دریافت کرده و آن را برای شما تجزیه، تحلیل و تفسیر می نماید.
متخصص ژنتیک پزشکی همچنین در مورد معنی نتایج با شما صحبت خواهد کرد و به شما کمک می کند تا در مورد نتایج با اعضای خانواده صحبت کنید و نتایج را با تیم پزشکی خود به اشتراک بگذارید.
رفرانس:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK115516/
Making Sense of Your Genes: A Guide to Genetic Counselling.