یکی از قدیمی ترین روشهای تشخیصی قبل از تولد، آمنیوسنتز میباشد که در سال 1956 برای اولین بار استفاده شده است. مایع بدست آمده در طی این روش میبایست شفاف بوده تا بتوان از آن برای بررسی اختالالت کروموزومی، بیوشیمیایی و مولکولی استفاده نمود. از طرف دیگر از مایع بدست آمده میتوان برای بررسی آلفا فتوپروتئین و برخی از اختالالت متابولیک نیز استفاده کرد.
بهترین زمان آمنیوسنتز هفته 16 -15 جنینی میباشد. با توجه به اینکه بررسیهای کروموزومی روی سلولهای مایع آمنیوتیک کشت داده شده، انجام میشود معمولا زمان جواب دهی بین 10 روز تا 3 هفته ممکن است طول بکشد. در این روش حداقل 15 گستره سلولی باید کنترل شوند.
عوارض آمنیوسنتز را میتوان به دو دسته تقسیم کرد :
عوارض جنینی:
خطر سقط جنین پس از انجام آمنیوسنتز حدود نیم تا یک درصد است.
عوارض مادری:
خطرات مادری بسیار کم بوده و شامل عفونت و ناسازگاری گروه خونی میباشد. به همین علت جهت جلوگیری از ناسازگاری گروه خونی باید توجه داشت در صورتی که گروه خونی مادر منفی باشد حتما باید پس از انجام آمنیوسنتز، آمپول روگام تزریق شود.
اقدامات لازم قبل از انجام آمنیوسنتز:
- در صورت مصرف هر نوع دارو یا حساسیت دارویی پزشک خود را مطلع سازید.
- مصرف صبحانه یا نهار یا شام روز قبل و یا همان روز منعی ندارد. (ترجیحاً غذای سبک)
- مصرف مایعات فراوان قبل از حضور در مرکز (حضور با مثانه پر)
- حضور همراه با مادر، پدر، خواهر یا همسر
- پوشیدن لباس راحت ( ترجیحاً جلوباز)
توصیه های لازم بعد از انجام آمنیوسنتز:
1- استراحت کامل در منزل، حداقل به مدت 2 روز (دستشویی رفتن با احتیاط انجام شود)
2-استفاده از داروهای تجویزی توسط پزشک معالج
3-عدم استحمام تا 3 روز (حمام رفتن در روز چهارم در حد یک دوش 10 دقیقه ای مشکلی ندارد)
4-پرهیز از رابطه جنسی یا فعالیت شدید بدنی و ورزشی به مدت یک هفنه
5-ادای نماز، فقط در وضعیت خوابیده یا نشسته در 3 روز اول
6-نوشیدن مایعات فراوان یا آبمیوه و میوه های آبدار در 3 روز اول
7-مصرف مکمل های دوران بارداری طبق دستورقبلی پزشک معالج (اسیدفولیک، ویتامینها و …)
8- تزریق آمپول روگام طی حداکثر 72 ساعت پس ازانجام آمنیوسنتر (در صورت منفی بودن ار هاش گروه خونی مادر)
نکته: احتمال سفت شدن رحم سه تا چند روز بعد از انجام آمنیوسنتز طبیعی است. ضمناً در چند روز اول پس از آمنیوسنتز احساس کوفتگی اندک یا فشار در شکم طبیعی میباشد.
علائم هشدار:
1-خونریزی واژینال یا لکه بینی زیاد
2-گرفتگی شدید شکم
3-خروج مایع آمنیوتیک
4-التهاب و قرمزی در محل ورود سوزن
5-افرایش یا کاهش حرکت جنین یا عدم حرکت جنین
6-تب و لرز
توجه: در صورت بروز هر یک از علائم فوق می بایست سریعاً به متخصص زنان یا بیمارستان مراجعه نمود.